کارآفرینی و توجه به توسعه پایدار در بخش کشاورزی شهرستان زرند
طی یکی دو دهه اخیر با گرایش روزافزون جوانان برای ورود به دانشگاهها مواجه بوده و این روند همچنان ادامه دارد. در این بین گسترش روزافزون دانشکدههای کشاورزی در دانشگاههای سراسر کشور موجبات افزایش ورود افراد به این رشته و نیز ایجاد مشکل بیکاری انبوه فارغ التحصیلان این بخش را فراهم نموده است. در این راستا شهرستان زرند با وجود دو واحد آموزش عالی که سالانه تعدادی از همشهریان در رشتههای کشاورزی از این دانشگاه و دانشآموختگان دیگری که از شهرهای دیگر در این رشتهها فارغالتحصیل میشوند نیز با مشکل بیکاری در این بخش دست و پنجه نرم میکند. وجود واحدهای آموزش عالی و پروش نیروهای تحصیلکرده هیچگونه منافاتی با بهبود وضعیت کشاورزی در یک شهرستان ندارد اما نگاهی اجمالی به تعداد پذیرش دانشجو در رشته کشاورزی به روشنی بیانگر اهمیت توجه جدی و کافی به این مقوله میباشد. طوری که به نظر میرسد امروزه از نظر تعداد فارغ التحصیلان و دانشجویان رشتههای کشاورزی کمبودی وجود ندارد. پس اگر از نظر تعداد نیروی تحصیلکرده کشاورزی کمبودی نداریم، چرا کشاورزی شهرمان آنطور که باید، رشد نکرده است؟
در ادامه این یادداشت قصد دارم تا ضمن ارائه برخی عوامل در نبود انگیزش کافی در بین دانشآموختگان بخش کشاورزی در شهرستان، چند پیشنهاد کلی به برخی از مسئولین شهرستان جهت بهبود شرایط موجود و توجه به توسعه پایدار در بخش کشاورزی شهرستان داشته باشم.
در واقع مشکل از آنجا حاصل میشود که دانشآموختگان آموزش عالی در بخش کشاورزی مهارت عملی و کاربردی کافی را در این بخش کسب نمیکنند و از طرفی این افراد تمایل زیادی به جذب در نهادهای دولتی و استخدام در این بخشها داشته و در بیان سادهتر میتوان گفت پشت میز نشینی را حتی با حقوق و مزایای بسیار ناچیز به کار تولیدی ترجیح میدهند و این افراد غالباً کارهای تولیدی را شغلی پر زحمت، کم درآمد و دور از شأن یک فارغالتحصیل دانشگاهی تلقی میکنند. حال آنکه مسوولین و جامعه از فارغ التحصیلان کشاورزی این انتظار را دارند که علاوه بر اشتغال خود در بخش کشاورزی، برای افراد دیگر جامعه نیز کار ایجاد کنند تا در توسعه پایدار کشاورزی نقش اساسی و بنیادی ایفا نمایند. در اینجا به تمامی دانشآموختگان رشته کشاورزی در شهرستان زرند عرض میکنم، در این برهه از زمان دیگر نمیتوان به این امید نشست که بتوان وارد بخش دولتی جهت فعالیت شد. با وجود حجم زیاد فارغالتحصیلان موجود در این رشته دیگر نمیتوان شانس چندانی برای ورود به این بخش برای خود قائل باشید و اگر هم شانسی در جایی برای ورود افراد به بخش دولتی وجود داشته باشد احتمالاً قبلاً توسط افراد خاص و برای نورچشمیها در نظر گرفته شده است. پس بهترین و کارآمدترین راه برای نجات خود از معضل بیکاری ورود به بخش تولید و کارآفرینی میباشد تا با این عمل ضمن درآمدزایی و ایجاد شغل برای خود و دیگر افراد بتوانید موجبات رشد و پیشرفت بخش کشاورزی شهرمان را نیز فراهم آورید.
در اینباره مسئولین محترم شهرستان باید بدانند؛ طرح این موضوع که دانشآموختگان بخش کشاورزی تجربه عملی و کاربردی کافی را جهت ورود به این بخش ندارند شاید دلیل کوچکی از عدم انگیزش به حضور این افراد در بخش تولید باشد، حال هر چند برخی مسئولین محترم در بسیاری موارد از این موضوع جهت پاک کردن صورت مسئله استفاده میکنند. مسئولین امر در شهر باید بدانند که نبود توان علمی کافی در دانشآموختگان بخش کشاورزی در شهرستان جهت ورود به بخش تولید اصل مشکل ما میباشد اما اینکه چگونه و به چه نحوی میتوان این مشکل را حل کرد باید در متن اهداف سازمانها و ارگانهای مربوطه قرار گیرد. مسئولین امر باید بدانند که شاید مهمترین عامل در بیانگیزهگی دانشآموختگان بخش کشاورزی جهت ورود به بخش تولید ناتوانی از تامین منابع مالی و نیز ترس از، از دست دادن سرمایه شخصی باشد. مهندس سید علی امیری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان چندی پیش خبر اختصاص 170 میلیارد ریال تسهیلات به طرحهای کشاورزی در شهرستان زرند را داد. ایشان در این خبر بیان داشتند که با اجرای این طرح زمینه اشتغال 180 نفر به طور مستقیم ایجاد خواهد شد. یعنی برای اشتغالزایی مستقیم هر فرد در این طرح مبلغی حدود 95 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. حال آنکه میتوان با مدیریت بهتر این تسهیلات و نیز حذف کردن دست برخی افراد سودجو موجبات اشتغال افراد بیشتری را نیز فراهم نمود. شهرستان زرند استعداد زیادی در زمینههای مختلف کشاورزی و دامپروری، نظیر پرورش شترمرغ، بوقلمون، کبک، کرمخاکی، ورمیکمپوست، محصولات گلخانهای، قارچ خوراکی، زیتون و بسیاری محصولات دیگر و نیز صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی را دارد که با اجرای این واحدها در شهرستان میتوان ضمن خروج از حالت تک محصولی شهرستان موجبات اشتغال بسیاری افراد را نیز در این زمینه فراهم نمود. این موضوع حمایت تمامی مسئولان شهرستان، از نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و فرماندار تا مسئولین محترم واحدهای جهاد کشاورزی را میطلبد تا بتوان در این زمینه چارهای اندیشید.
در پایان هم لازم است به این نکته اشاره کنم که توجه به توسعه واحدهای صنعتی شهرستان کار بسیار پسندیدهای است اما این موضوع باید با ارزیابی و بررسی استعداد و قابلیت یک منطقه انجام شود. حضور کارخانه ککسازی و پالایش قطران در شهرستان زرند شاید اوضاع این شهر را از لحاظ نرخ بیکاری کمی بهبود داده است اما ایجاد کارخانههای صنعتی دیگر نظیر فولاد چندان با استعداد منطقه خشک زرند تطابق ندارد و با حجم آبی که مورد نیاز این کارخانه است و حجم آبی که هم اکنون توسط کارخانه ککسازی و پالایش قطران از سفرههای آب شهرستان برداشت میشود شاید در آیندهای نه چندان دور حتی خبری از باغات پسته در بخش کشاورزی این شهرستان هم نباشد.
جواد زمانی بابگهری
دانشجوی دکتری کشاورزی – دانشگاه صنعتی اصفهان